چهارمین برنامه سینما روایت با موضوع مافیای کنکور با حضور محمدمهدی زاهدی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات و علی عبدالعالی، کارشناس آموزش و سینا قنبرپور به عنوان مجری کارشناس و تماسی تصویری با ابوالفضل جوکار، مدیرعامل موسسه گاج با اکران 2 فیلم «بی کارآفرین و قمار چهارگزینه‌ای» در مجتمع فرهنگی اسوه برگزار شد.
حذف کنکور فقط یک شعار است
عبدالعالی اظهار داشت: این مساله، مساله‌ای نیست که در کشور ما عزم جدی برای حل آن وجود داشته باشد. اگر در کشور ما عزم بسیار جدی وجود داشت، بعد از این همه سال و بعد از اینکه لمس می‌کردیم بچه‌های ما در سیستم‌های آموزشی دچار مشکل بسیار جدی هستند، حتما تا الان وضعیت بسیار بهتر از این می‌شد. چند ماه پیش دکتر لاریجانی، رئیس مجلس راجع به کنکور گفتند: «اگر سازمان سنجش منحل شود، مشکل کنکور هم حل می‌شود.» آقای دکتر بطحایی، وزیر آموزش و پرورش دو سه هفته پیش توئیت کردند: «خداحافظ کنکور». وزیر عزیز، یک میلیون دختر و پسر دارند کنکور می‌دهند ناگهان چه شد؟ این کدام بخشنامه است؟ قائم مقام ایشان در جلسه‌ای هفته پیش گفتند: «در حال تدوین دستورالعمل‌ها هستیم براساس 85 درصد معدل پذیرش صورت بگیرد 3 نوع مواجهه برای ماجرای کنکور وجود دارد و متاسفانه مدل دوم به تازگی مد شده است.
شش هفت سال پیش قرار بوده دیگر اثری از کنکور نباشد
زاهدی وزیر اسبق علوم و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس بیان کرد: در مورد اینکه اراد‌های برای حذف کنکور باشد، مشکوکم. در فاصله سال‌های 84 تا 88 وزیر علوم بودم. در سال 86 بحث حذف کنکور را مطرح کردم. آن زمان به کمیسیون آموزش و تحقیقات رفتم و چالش بسیار بزرگی با مسئولان وزارت آموزش و پرورش و با برخی از افراد در کمیسیون آموزش و تحقیقات داشتیم در مورد اینکه این کار شدنی نیست. استدلال‌هایی که آنها می‌کردند، ما سعی کردیم به صورت آکادمیک و علمی جواب بدهیم. بالاخره این منجر به این شد که در تاریخ 86/08/09 این قانون تصویب شود و مراحل خود را برای شورای نگهبان طی کند.
یکی از این ماده ها، ماده 2 است که مربوط به سال 86 است و مطرح می‌کند: «پذیرش دانشجو در مقطع کاردانی پیوسته و ناپیوسته، کارشناسی، کارشناسی ارشد پیوسته و دکترای پیوسته براساس سوابق تحصیلی داوطلب و آزمون‌های سراسری خواهد بود. تاثیر سوابق تحصیلی در هر سال نسبت به سال قبل افزایش می‌یابد؛ به نحوی که حداکثر تا پایان سال اول برنامه پنج ساله پنجم توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، آزمون‌های سراسری ورودی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به طور کامل حذف شود.» به این معنی که قرار بود کنکور سال اول برنامه پنجم حذف شود، یعنی شش هفت سال پیش قرار بوده دیگر اثری از کنکور نباشد؛ اما شش سال پیش که به مجلس آمدم، دیدم هیچ اتفاق جدیدی طی شش سال گذشته نیفتاده است. انگار نه انگار قانونی در کشور تصویب شده است سابقه تحصیلی سالانه به صورت تدریجی و صعودی است و پس از پنج سال حداقل 85 درصد ظرفیت پذیرش دانشجو در کل کشور بر مبنای سابقه تحصیلی خواهد بود.
نیاز کشور فقط رشته تجربی نیست
عبدالعالی در ادامه افزود: کنکور مثل یک مرز است. آدمی می‌خواهد از مدرسه دانشگاه برود. اشتیاق آدم‌ها برای هدایت تحصیلی در دوران تحصیل است که یکی از مهمترین آنها، سال نهم است که بچه‌ها انتخاب می‌کنند که به چه رشته‌ای بروند و مرحله بعدی در سال کنکور آنجا براساس علاقه و جوی که وجود دارد، بچه‌ها رشته را انتخاب می‌کنند؛ ولی آیا کنکور هدفش هدایت تحصیلی است؟
اما وقتی هدایت تحصیلی را پررنگ‌تر می‌کنید، می‌شود فرمایش اخیر مقام معظم رهبری که فرمودند: گزارش‌هایی به من داده شده که توجه به رشته‌های تجربی زیاد شده است. کشور نیاز به رشته‌های ریاضی دارد. این فکر بلندمدتی می‌شود که باید اتفاق بیفتد.
مجلس و دولت باید با هم فکری کنند
زاهدی در ادامه گفت: یک بخشی دولت و بخشی مجلس است. ما در این زمینه در کمیسیون آموزش و تحقیقات 2 سال قبل، کمیته مهارتی را برای اولین بار تشکیل دادیم و دکتر توکلی مسئولیت را بر عهده گرفت این وظیفه دولت است. مجلس ریلگذاری قبلی را انجام داده است. هرچند دولت تا به حال 2 سال تاخیر داشته است. امیدواریم از حالا عزم را جزم کند که انجام شود و تبعیض در نظام درآمدی از بین برود.
صدا و سیما نباید مثل قارچ کنکور شود
عبدالعالی نیز گفت: برای بهتر شدن حال آموزش و پرورش باید الگو‌های تمیز داده شود. باید افرادی در صدا و سیما مسئول شوند که کل صدا و سیما مثل قارچ کنکور نشود.
گاج موافق حذف کنکور است
جوکار که به صورت تلفنی در گفتگوی نشست شرکت کرد گفت: بحث حذف کنکور سال‌هاست که مطرح می‌شود؛ ولی حذف کنکور برنامه می‌خواهد و برنامه‌اش چند ساله است. اینکه شتابزده توئیت کنیم که کنکور 98 حذف شد یا 85 درصد رشته‌های دانشگاهی کنکور ندارند، در خانواده‌ها استرس ایجاد کنیم و توقع ایجاد کنیم و زیرساخت لازم را نداشته باشیم، جز سردرگمی چیزی نخواهد داشت. اینکه کنکور را بخواهند حذف کنند، به نظر من راه‌های زیادی باید طی شود. یکی اینکه امتحانات را باید نهایی کنند، ترتیب مستمر معدل 3 ساله دهم، یازدهم و دوازدهم و حالا کنکور سبک‌تری در سال آخر در اتمام امتحانات. جمع جبری این‌ها یا ضرایبی رتبه دانش‌آموزی را تشکیل بدهد. ما باید دانش‌آموزان را هدایت تحصیلی کنیم، از همان مقطع متوسطه یک و متوسطه دو باید ظرفیت‌های خالی دانشگاه را شناسایی کنیم و از طرف دیگر در مقطع متوسطه یک و راهنمایی استعدادسنجی و هدایت تحصیلی داشته باشیم که همه در یک رشته مثلا پزشکی جمع نشوند؛ یعنی باید از قبلتر شروع کنیم.
جوکار در پاسخ به این سوال که حاضر هستند پیشقدم شوند تا کنکور حذف شود گفت: من به عنوان گاج حتما حاضرم این کار را انجام دهم. شاید گاج کمترین حساسیت را به این موضوع داشته باشد. ما در کار تولید کتاب و برگزاری آزمون هستیم. ما حتما سبک کتاب هایمان را تغییر می‌دهیم.
کنکور استعداد کُش است
زاهدی با بیان اینکه موافق حذف کنکور است گفت: باید در کشور سازمان سنجش و پذیرش مستقل از وزارت علوم ایجاد شود؛ یعنی سازمان سنجش ما باید یک نهاد ملی باشد تا نهادی زیر نظر وزارت علوم. نکته بعدی این است که کنکور واقعا استعدادکش است و بایستی حذف شود. منظور من این است که نباید سرنوشت بچه‌ها بعد از 12 سال کار ظرف پنج ساعت تعیین شود؛ آن هم پنج ساعتی که به بچه‌ها فشار روحی و روانی آوردهایم که تکنیک‌های تست‌زنی را یاد بگیرد.
کتاب های مهارتی راه عاقبت به خیری
عبدالعالی در ادامه با ارائه‌ی یک پیشنهاد به موسسات گفت: به سراغ کتاب‌های مهارتی بروند؛ هرچند تیراژ پایینی دارند؛ اما به شدت عاقبت به خیری دارند.
بیکاری مهمترین مسئله جامعه است
زاهدی نیز در پایان اینگونه گفت: برای اینکه کشور خوب بتواند اداره شود، می‌بایست ریل گذاری‌های خوبی انجام شود. ما نمی‌خواهیم در کشور بی‌نظمی ایجاد کنیم. بحث هدایت تحصیلی در مدارس ما به خوبی انجام نشده است و باید از قبل از دبستان آغاز می‌شد که نشد. در بحث هدایت تحصیلی و هم در بحث نظام استخدام باید تغییرات اساسی صورت گیرد و صلاحیت‌های حرف‌های و درآمدی می‌بایست به گونه‌ای عدالت محور باشد. موضوع عدالت اجتماعی باید ملاک باشد و قانون هم که مجلس تصویب کرده، اجرایی نشده است. این اشکالات وارده و از این موارد در کشور زیاد است. ما فوق لیسانس‌های زیادی داریم که بیکار هستند و این واقعا درد جامعه است.
بیکاری مهمترین مساله جامعه است جامع‌تر این صحبت این است که حتما آموزش عالی به سمت آموزش عالی مهارتی و کارآفرین برود؛ یعنی حفظ محور و آموزش نباشد. باید ریلگذاری دقیق باشد. بخشی از آن دست مجلس، شورای انقلاب فرهنگی و بخش عمده در دست دولت است و همه این‌ها باید دست به دست هم بدهند تا قطار حرکت آموزش عالی آموزش و پرورش و استخدامی درست حرکت کند. باید مطالبه‌گری مردم و تفکر بسیجی انجام شود که چرا طرح تحول اجرا نمی‌شود. نقشه جامع علمی کشور در همین جلسات به دست آمد و چهار پنج سال طول کشید و بیش از سه هزار نخبه روی آن کار کردند؛ ولی وقتی به دستگاه‌های اجرایی می‌رسد، اجرا نمی‌شود و لنگ می‌زند.
به شعور مخاطب احترام بگذاریم
عبدالعالی نیز اینگونه صحبت‌های خود را به پایان رساند که باید به شعور مخاطب احترام بگذاریم. مجموعه‌ای مثلا به نام کانون خودکاردار وجود دارد و در رسانه‌ها به عنوان بنیاد خودکاردار وقف عام تبلیغ می‌کنند. ما بنیاد خودکار مجموعه‌داری را می‌بینیم که بخش کوچکی از آن کانون و وقفی یک صدم از دارایی‌های آن کانون هم نمی‌شود. این توهین به شعور مردم است که وانمود کنیم وقف عام است.